بررسی جامع ماهیت حقوقی زمین دیجیتال

زمین دیجیتال

فناوری جدید ارزهای دیجیتال با ویژگی غیرمتمرکزی که دارند، رفته رفته جای ارزهای متمرکز را گرفته و به رمزهای جدیدی در دنیای اقتصاد مبدل می‌شوند. ساختار فنی رمز ارزها در هر یک از اقسام آن‌ها وجود داشته و در شناختن ماهیت ارزهای دیجیتال بسیار مؤثر است.درواقع ارزهای دیجیتال به اموال غیرملموسی گفته می‌شود که گونه‌ای از اموال غیرمادی و در صورت توسعه دارای مالکیت عرفی و شرعی نیز هستند.ارزهای دیجیتال جهت صدق به‌عنوان واحد پولی، نیازمند به رسمیت شناخته شدن توسط دولت‌ها هستند، گرچه در حال حاضر از لحاظ تئوری و مبانی اقتصادی به‌عنوان پول بین مردم جهان در حال مبادله شدن هستند و از این نظر پذیرفته شده اند، اما تا زمانی که در قوانین نیز به رسمیت شناخته نشوند، به‌عنوان واحد پولی تلقی نمی‌گردند. نوع دیگری از رمز ارزها که به معنی توکن‌های صادره در عرضه سکه است، با مفهوم اوراق بهادار شناخته و تطبیق داده می‌شود. ضرورت وجود مرجع قانونی کشور در مسائل رمز ارز و توکن‌های الحاقی و همچنین تدوین و برنامه‌ریزی دقیق جهت قانون‌گذاری جامع و کامل در مورد آن‌ها بسیار ضروری و مهم تلقی می‌شود.

 ماهیت حقوقی زمین دیجیتال

در حال حاضر یک قطعه زمین دیجیتالی در فضای مجازی دی سنترالند (Decentraland) با قیمت 2.43 میلیون دلار خرید و فروش شده است که به گفته آینده نگاران این عرصه، قرار است به‌عنوان یک مرکز تجاری خرید مجازی و دیجیتال از آن استفاده شود. نکته جالبی که در این مورد وجود دارد این است که قیمت این زمین دیجیتال کمی بیشتر از قیمت یک خانه در منهتن است! همچنین ارزش این زمین، با توجه به قیمت خانه‌های مناطقی در ایالات متحده و سانفرانسیسکو بسیار بالاتر بوده و با قیمت‌های زیادی خرد و فروش می‌گردد. مانا که به‌عنوان ارز دیجیتال رسمی پلتفرم دی سنترال شناخته شده است، یکی از روش‌های خرید و فروش زمین مجازی متاورس در پلتفرم Decentraland محسوب می‌شود.

آیا خرید زمین مجازی یا دیجیتال جرم‌انگاری شده است؟

با توجه به قانون مجازات اسلامی و با استناد به ماده دو این قوانین، انجام هر رفتاری که اعم از فعل و ترک فعلی باشد که در قانون مجازات اسلامی برای آن جریمه‌ای تعیین شده باشد، جزو جرم‌های وارده محسوب می‌گردد. از این رو به دلیل عدم وجود قانونی دال بر ممنوعیت معامله یا سرمایه‌گذاری در ارزهای دیجیتال و خرید و فروش زمین مجازی متاورس، این عمل جرم محسوب نشده و تا زمانی که صراحتاً در مورد معامله با توکن‌‌های رمز ارز قانونی وضع نشود، ماده ذکرشده مستقیماً بر فعالیت‌های ناشی از کریپتوکارنسی نظارت خواهد داشت. البته این موضوع مبنی بر مجاز بودن هر کاربردی از ارزهای دیجیتال نبوده و به‌عنوان مثال اگر شخصی به‌منظور پول‌شویی از بیت‌کوین و یا هر رمز ارز دیگری استفاده کند، جرم او پول‌شویی محسوب می‌شود نه معامله با ارز دیجیتال.

ارزش زمین مجازی طبق قانون ایران شناخته شده است؟

با استناد به ماده 22 قانون ثبت و اسناد اسلامی، درصورتی‌که ملک یا املاکی در دفتر املاک و اسناد ثبت گردد، کسی که ملک به نام او ثبت و منتقل شده باشد، از نظر قانون مالک شناخته خواهد شد. در مورد ارث نیز در صورتی به نام وراث ثبت می‌شود که انحصار وارث محرز و در مورد سهم‌الارث توافقات لازم انجام شده باشد و یا در صورت عدم توافق، حکم نهایی صادر شده باشد. ازاین‌رو درصورتی‌که مالکیت زمین مجازی منحصراً در فضای مجازی مشخص و مبین باشد، می‌توان طبق ارزش گذاری‌های عرف در فضای مجازی برای ملک موردنظر قیمت تعیین کرد، اما هنوز قانون صریحی در این باره در قوانین ایران ثبت نشده است.

چگونه می‌توان زمین مجازی را بر مبنای قانون ایران تطبیق داد؟

بعد از قانون ثبت 0131 و قبل از آن نیز، بررسی قوانین ثبتی در ایران حاکی از این است که همواره در حق مالکیت نسبت به زمین و املاک، مبنای ثبت قرار دارد. این بدین معناست که حق مالکیت هر ملک و زمینی بر اساس ثبت آن سنجیده می‌شود نه مالک و دارنده آن. بنابراین نظام عینی ثبت در مالکیت اموال منقول و غیرمنقول بسیار تعیین‌کننده است. به‌طورکلی از زمانی که شیوه نوین ثبت در حقوق ثبت ایران آغاز گردید، نظام ثبت عینی معیار و ملاک ثبت قرار گرفت.

ما لزوم اصلاحاتی در نظام ثبت، موردتوجه است که یکی از آن‌ها اصلاحات تکنیکی و فنی در مورد موضوعاتی از جمله استفاده از تکنولوژی‌های کامپیوتری به‌منظور بررسی کامل فرایندهایی مانند ثبت مالی در فضای مجازی مانند ثبت زمین مجازی متاورس و ماهیت حقوقی زمین دیجیتال از نظر قانونی و همچنین بررسی و کارشناسی قانونی درباره نقشه‌های آماری و کاداستر به‌منظور دستیابی به اطلاعات موجود در مورد مالک قانونی در فضای مجازی، بسیار موردنیاز است. ازاین‌رو تطبیق زمین مجازی بر مبنای قانون ایران، نیازمند اصلاحات قانونی بنیادی است.

زمین دیجیتال بخریم یا نه؟

برای پاسخ به این سؤال باید بررسی‌های جامعی در مورد ماهیت حقوقی زمین دیجیتال و پیدایش و ایجاد زمین‌های غیرمتمرکز داشته باشیم و بدانیم این زمین‌های دیجیتال در چه مرحله‌ای از توسعه قرار دارند. بسترهای واقعیت مجازی غیرمتمرکز بر بستر بلاک‌چین اتریوم تولید شده‌اند که کاربران در دنیای مجازی می‌توانند با استفاده از ابزارهایی که در این بستر ایجاد می‌کنند، استفاده کرده و به کسب درآمد بپردازند. دوره decentraland در حال حاضر به‌صورت اعجاب‌آوری درحال‌توسعه بوده و طی گذراندن مراحل عصر سنگی و عصر برنز در حال پیشرفت و قرارگیری در مسیر نقشه راه پلت فرم دیجیتالی خود است. هریک از این مراحل ویژگی‌های جدیدی مانند امکان ایجاد برنامه، پیام‌رسان و غیره را اضافه خواهد کرد. باتوجه‌به اهداف بلندمدت این پلتفرم جذاب، می‌توان به آینده آن امیدوار بود. دارا بودن اقتصاد دیسترالند یکی از اهداف این پروژه است که در آن افراد قادر خواهند بود قطعات زمین خود را به دیگران اجاره داده و با استفاده از بیلبوردهای تبلیغاتی بتوانند به تبلیغ محصولات و خدمات خود بپردازند و مکان‌های تفریحی را در داخل زمین‌های بازی ایجاد کنند.

سؤال اصلی اینجاست که آیا ایده‌های بلندپروازانه این بلاک‌چین قابل‌اجرا خواهد بود؟

پاسخ در یک کلمه خلاصه می‌شود و آن زمان است.

آموزش خرید زمین مجازی اولین راه در این مسیر طولانی و ریسک‌پذیر محسوب می‌شود، بنابراین در اقدام به خرید زمین دیجیتال و مراحل مربوط به آن دقت لازم درباره ماهیت حقوقی زمین دیجیتال را داشته باشید.