در جامعه امروز، برخی افراد برای رسیدن به خواستههای خود – پول، رابطه، قدرت یا امتیاز – از ابزار تهدید و فشار روانی استفاده میکنند. گاهی این تهدید آشکار است: «اگر فلان مبلغ را ندهی، فیلمت را پخش میکنم». گاهی هم پنهان در قالبهایی مانند «نصیحت»، «شوخی» یا «هشدار». این رفتارها مصداق بارز اخاذی است؛ جرمی که در قانون ایران بهشدت با آن برخورد میشود.
اخاذی یعنی گرفتن مال یا امتیاز از کسی با استفاده از زور، تهدید، ترساندن یا سوءاستفاده از اطلاعات شخصی. چه در فضای حقیقی (مثل تهدید حضوری یا تلفنی) و چه در فضای مجازی (مانند تهدید به انتشار عکس، فیلم یا چت خصوصی)، اگر فردی شما را مجبور به پرداخت پول یا انجام کاری برخلاف میلتان کند، مرتکب جرم شده است.
متأسفانه قربانیان اخاذی معمولاً از ترس آبرو یا تهدیدهای بعدی سکوت میکنند. این در حالیست که قانون با صراحت، حمایتهای لازم را برای این افراد در نظر گرفته است. اما برای استفاده از این حمایت قانونی، باید بدانید از کجا شروع کنید و چه مدارکی لازم دارید.
اینجاست که مشاوره حقوقی فوری و ارتباط با وکلای تلفنی اهمیت پیدا میکند. شما بدون نیاز به مراجعه حضوری، میتوانید با یک تماس ساده، اطلاعات لازم برای تنظیم شکایت، حفظ مدارک و مقابله قانونی با اخاذی را دریافت کنید. وکلای مجربی مانند دکتر هادی توکلی بارها در پروندههای اخاذی به کمک موکلانی آمدهاند که در شرایط سخت، بین ترس و ناآگاهی گرفتار بودند.
در این مقاله، به زبان ساده شما را با تعریف دقیق اخاذی، مصادیق رایج آن، نحوه اثبات، مجازات قانونی، و یک داستان واقعی آشنا میکنیم. اگر شما یا یکی از عزیزانتان درگیر چنین موضوعی هستید، این مطلب مسیر روشنی برای شما خواهد بود.
فهرست
اخاذی چیست؟ تعریف قانونی
در قانون مجازات اسلامی اصطلاح اخاذی صراحتاً نیامده، اما از مجموع مواد ماده ۶۶۸ و مواد مربوط به تهدید و زورگیری میتوان آن را اینگونه تعریف کرد:
اخاذی یعنی گرفتن مال یا امتیاز از دیگری از طریق تهدید به افشای اطلاعات، آسیب به جان، مال، حیثیت یا هرگونه فشار غیرقانونی.
این جرم شباهت زیادی به جرایمی مانند زورگیری، تهدید و باجگیری دارد، اما وجه تمایزش این است که در اخاذی، هدف نهایی دریافت پول یا امتیاز غیرقانونی است، نه صرفاً ترساندن.
مصادیق رایج اخاذی در ایران
۱. اخاذی از طریق عکس یا فیلم خصوصی
یکی از شایعترین موارد، بهویژه در میان جوانان. شخصی با دسترسی به عکس یا فیلم خصوصی، فرد را تهدید به انتشار آن میکند تا از او پول یا رابطه دریافت کند.
۲. اخاذی در محیط کار
مدیر یا همکار با تهدید به اخراج یا افشای اطلاعاتی، از شما تقاضای پول یا همکاری در امور غیرقانونی میکند.
۳. اخاذی خانوادگی
در دعواهای طلاق، برخی افراد تهدید به افشای مسائل خانوادگی یا روابط خصوصی میکنند تا از طرف مقابل امتیاز بگیرند.
۴. اخاذی مجازی
از طریق دایرکت اینستاگرام، پیام واتساپ، تلگرام یا ایمیل؛ شخصی تهدید میکند که اگر پول یا کار خاصی انجام نشود، اطلاعاتی را عمومی میکند.
۵. اخاذی با جعل اسناد
جعل چک، قولنامه یا سند بهمنظور تحت فشار قرار دادن و گرفتن پول از طرف مقابل.
مجازات قانونی اخاذی در ایران
بر اساس ماده ۶۶۸ قانون مجازات اسلامی:
«هر کس به قصد گرفتن مال یا امتیاز، دیگری را با تهدید به قتل، ضرر نفسی، شرافتی یا افشای راز، مجبور به انجام یا ترک فعلی کند، به مجازات حبس از دو تا پنج سال و تا ۷۴ ضربه شلاق محکوم خواهد شد.»
در صورتی که اخاذی در فضای مجازی انجام شده باشد، طبق ماده ۱۷ قانون جرایم رایانهای نیز قابل مجازات است.
نکات مهم:
- رضایت بعدی شاکی موجب سقوط تعقیب نمیشود (اخاذی جرم عمومی است).
- اگر اخاذی همراه با خشونت فیزیکی باشد، مجازات تشدید میشود.
- اگر اخاذی از سوی فردی انجام شود که نسبت یا رابطه شغلی با قربانی دارد، در صدور حکم مؤثر است.
مدارک لازم برای اثبات اخاذی
برای اینکه بتوانید علیه فرد اخاذ شکایت کنید، باید بتوانید تهدید و درخواست غیرقانونی او را مستند کنید:
- اسکرینشات از پیام تهدیدآمیز
- پرینت پیامک یا چت واتساپ/تلگرام
- فایل صوتی (در موارد خاص و با رعایت قانون)
- گزارش پلیس فتا
- اظهارنامه رسمی
- شهادت شهود
داستان واقعی: نجات دختر جوان از اخاذی مجازی
الهام، دانشجوی اهل تهران، با فردی در اینستاگرام آشنا شده بود. پس از چند گفتوگوی دوستانه، عکسهایی از خود برای او فرستاد. آن فرد پس از مدتی، شروع به تهدید برای دریافت پول کرد. الهام که بهشدت ترسیده بود، از طریق سایت «وکالت تلفنی» با دکتر هادی توکلی تماس گرفت. دکتر توکلی به او راهکار قانونی داد: حفظ اسکرینشاتها، تنظیم شکواییه، مراجعه به پلیس فتا و پیگیری حرفهای.
در کمتر از ۳ هفته، فرد اخاذ بازداشت شد و به ۲ سال حبس تعزیری و شلاق تعلیقی محکوم گردید. الهام نهتنها امنیت روانیاش را بازیافت، بلکه یاد گرفت که سکوت در برابر اخاذی، خطرناکتر از اقدام قانونی است.
نتیجهگیری: اخاذی پایان ندارد، مگر با اقدام قانونی
اخاذی، مثل هر نوع زور و فشار غیرقانونی، با سکوت متوقف نمیشود؛ بلکه روزبهروز تشدید میشود. چه در فضای مجازی باشید، چه در محل کار یا درگیری خانوادگی، اگر کسی شما را تهدید میکند تا پول یا امتیازی از شما بگیرد، بیتردید مرتکب جرم اخاذی شده است.
در چنین شرایطی، دانستن قانون، مشورت با وکیل متخصص، و جمعآوری مدارک، اولین گام نجات است. وکلای باسواد و با تجربهای مثل دکتر هادی توکلی در کنار شما هستند تا این مسیر حقوقی را بدون ترس و با اطمینان طی کنید.
خوشبختانه با خدمات مشاوره حقوقی فوری و وکلای تلفنی، دیگر نیازی نیست ساعتها وقت صرف پیدا کردن وکیل حضوری کنید. شما میتوانید با چند دقیقه تماس، از تمام مراحل قانونی مطلع شوید، مدارک را جمعآوری کنید و از تهدید خارج شوید.
اگر امروز واکنش نشان دهید، اخاذی پایان مییابد. اما اگر فردا را منتظر بمانید، شاید فرصتها از دست برود. پس بهجای ترس، اقدام کنید.
نظرات