ضرب و جرح یکی از رایجترین جرایم علیه تمامیت جسمانی افراد است که متأسفانه در بسیاری از اختلافات خانوادگی، درگیریهای خیابانی یا حتی نزاعهای ساده هم دیده میشود. شاید در نگاه اول، یک سیلی یا مشت بیاهمیت بهنظر برسد، اما در نگاه قانون، همین رفتار میتواند مصداق جرم باشد و پرداخت دیه، قصاص یا حتی حبس را در پی داشته باشد. بر اساس قوانین کیفری ایران، بهویژه قانون مجازات اسلامی مصوب ۱۳۹۲، هرگونه آسیبی که به بدن وارد میشود، اعم از کبودی، تورم، شکستگی، قطع عضو، جراحات عمیق یا سطحی، در دسته ضرب و جرح قرار میگیرد.
در این میان، شناخت میزان دیه هر عضو بدن، نوع جراحت، و نحوه مطالبه آن برای قربانیان بسیار مهم است. از دیگر سو، فرد متهم نیز باید بداند که چگونه از خود دفاع کند، بهویژه اگر مدعی باشد که ضرب و جرح ناشی از دفاع مشروع یا بدون قصد قبلی بوده است. در چنین شرایطی، دریافت مشاوره حقوقی فوری از وکلای باسواد و متخصص مانند دکتر هادی توکلی میتواند سرنوشت پرونده را بهکلی تغییر دهد.
با افزایش آگاهی مردم نسبت به حقوقشان، مراجعه برای مشاوره حقوقی درباره دیه و ضرب و جرح افزایش یافته است. ما در این مقاله سعی داریم با همراهی وکلای تلفنی، به زبان ساده شما را با انواع ضرب و جرح، میزان دیه اعضای بدن و روشهای قانونی مطالبه یا دفاع در برابر آن آشنا کنیم. همچنین داستانهایی واقعی از پروندههای موفق که با وکالت تلفنی مدیریت شدهاند، ارائه خواهیم کرد. اگر درگیر چنین پروندهای هستید یا میخواهید قبل از وقوع اتفاق از حقوق خود آگاه شوید، این مقاله برای شما نوشته شده است
فهرست
انواع ضرب و جرح از منظر قانون
قانون مجازات اسلامی، ضرب و جرح را در قالبهای مختلف تعریف کرده است:
۱. ضرب ساده (بدون جراحت)
این نوع ضرب شامل آسیبهایی مانند سیلی، مشت یا ضربهای است که منجر به کبودی یا درد موقت میشود اما اثری از بریدگی یا شکستگی باقی نمیگذارد. این نوع ضرب معمولاً مشمول دیه کبودی یا ارش میشود.
۲. جرح سطحی (خراش یا بریدگی جزئی)
در صورتی که ضرب منجر به بریدگی پوست یا خونریزی جزئی شود اما به عضله نرسد، جرح سطحی محسوب میشود. میزان دیه در این حالت معمولاً بین یک تا چند هزارم دیه کامل است و بستگی به عمق و محل دارد.
۳. جرح نافذ (برش عضله یا استخوان)
زمانیکه جراحت به عمق پوست و عضلات میرسد یا حتی منجر به شکستگی استخوان شود، دیه بهمراتب بالاتر است. در این موارد ممکن است نیاز به کارشناسی پزشکی قانونی و بررسی دقیق میزان آسیب باشد.
۴. شکستگی اعضا
شکستن استخوانها، از بینی گرفته تا دنده و فک، مشمول دیههای خاص است. برای مثال شکستگی بینی، دیهای معادل یکسوم دیه کامل دارد. شکستگی فک، دست یا پا نیز طبق جدول مشخص محاسبه میشود.
۵. قطع عضو
در مواردی که ضرب و جرح منجر به قطع انگشت، دست یا پا شود، دیه بهصورت کامل برای عضو قطعشده تعلق میگیرد. برای مثال قطع یک انگشت معادل یک دهم دیه کامل است.
۶. جراحات خاص (دامیه، حارصه، متلاحمه، سمحاق و موضحه)
قانون پنج نوع جراحت خاص را معرفی کرده که هرکدام تعریف و میزان دیه متفاوتی دارند. مثلاً جراحت دامیه جراحتی است که خون جاری کند و دیه آن معادل یکصدم دیه کامل است.
میزان دیه اعضای بدن در سال ۱۴۰۴
جدول دیهها هرساله از سوی قوه قضاییه اعلام میشود. برخی از مهمترین موارد به شرح زیر است (مبالغ تخمینی):
|
عضو یا آسیب |
دیه (تقریبی) |
|
دیه کامل مرد مسلمان |
۱,۵۰۰,۰۰۰,۰۰۰ تومان |
|
هر انگشت دست |
۱۵۰,۰۰۰,۰۰۰ تومان |
|
شکستن بینی |
۵۰۰,۰۰۰,۰۰۰ تومان |
|
کبودی صورت |
۱۰,۰۰۰,۰۰۰ تومان |
|
قطع دست |
۷۵۰,۰۰۰,۰۰۰ تومان |
|
جراحت دامیه |
۱۵,۰۰۰,۰۰۰ تومان |
داستان واقعی: نجات در دقیقه نود با وکیل تلفنی
در سال ۱۴۰۳، مردی از قائمشهر به اتهام ضرب عمدی علیه همسایهاش بازداشت شد. شاکی مدعی بود که فک پایینش شکسته و از متهم درخواست دیه کامل داشت. خانواده متهم از طریق سامانه وکلای تلفنی با دکتر هادی توکلی تماس گرفتند. در جریان مشاوره حقوقی فوری، مشخص شد که متهم از خود دفاع کرده است و شاکی آغازگر درگیری بوده. وکیل باسواد پرونده با مستندسازی و استناد به ماده ۱۵۶ قانون مجازات اسلامی (دفاع مشروع) توانست قرار منع تعقیب برای موکل بگیرد. نتیجه؟ آزادی بدون پرداخت دیه.

نتیجهگیری: آگاهی حقوقی، کلید پیشگیری و پیروزی
ضرب و جرح موضوعی نیست که آن را ساده بگیریم. چه شما قربانی باشید و بخواهید از حقتان دفاع کنید، چه متهم باشید و بخواهید بیگناهیتان را ثابت کنید، بدون دانش حقوقی احتمال شکست بالاست. مشاوره حقوقی با وکلای متخصص در این زمینه، شما را از دامهای قانونی و تصمیمات اشتباه دور میکند.
در پروندههایی که پای دیه بالا یا احتمال حبس در میان است، نباید بدون راهنمایی وکیل وارد شد. اگر بهدلایلی امکان مراجعه حضوری ندارید، وکالت تلفنی و مشاوره حقوقی فوری بهترین گزینه است. همین حالا میتوانید با وکلای تلفنی تماس بگیرید، پروندهتان را مطرح کنید و از خدمات حرفهای و مطمئن بهرهمند شوید. تجربه و سابقه دکتر هادی توکلی در این مسیر، پشتوانهای قابل اتکا برای دفاع از حقوق شماست.
نظرات